اجزای تشکیل دهنده لنز های عکاسی بخش دوم
نشیمنگاه لنزها
در پشت لنز چند اتصال الکترونیکی دیده می‌شود (شکل زیر) که لنز از طریق آنها فرامین دوربین در مورد فوکوس، دیافراگم یا سیستم فوکوس دستی/ خودکار یا لرزش‌گیر را دریافت می‌کند و اطلاعاتی از قبیل فاصله کانونی، دیافراگم، فاصله فوکوس و مانند اینها را به دوربین منتقل می‌کند.
همچنین نشیمنگاه لنز در این قسمت قرار دارد که با مکانیزم خاری یا پیچی امکان بستن لنز روی دوربین را فراهم می‌کند. اتصالی مکانیکی نیز در قسمت پشت لنز وجود دارد که با موتوری در بدنهٔ دوربین متصل شده و برای لنزهایی که موتور فوکوس جداگانه ندارند، امکان فوکوس را فراهم می‌کند. اما بیشتر لنزهای امروزی دارای موتور فوکوس داخلی بوده و فاقد این اتصال مکانیکی هستند.
قسمت نشیمنگاه لنز به دوربین متصل می‌شود و اتصالات الکترونیک به اتصالات متناظر روی دوربین وصل شده و لنز فرامین را از دوربین دریافت می‌کند.
نشیمنگاه لنزها
قسمت پشت لنزها که به دوربین متصل می‌شود به نام نشیمنگاه لنز یا Lens mount شناخته می‌شود. در این قسمت مکانیزمی برای اتصال لنز به دوربین پیش بینی شده است که امروزه بیشتر متشکل از چند خار یا برجستگی و تیغه‌هایی برای هدایت دقیق لنز روی دوربین است.
معمولا لنزها با یک نیم دور چرخش روی دوربین ثابت شده و قفل اتصال لنز درگیر می‌شود تا دیگر لنز از جای خود خارج نشود.
برای خارج کردن لنز معمولا باید اهرمی را در کنار لنز روی بدنه دوربین فشار داد و سپس لنز را با چرخاندن از جای خود خارج کرد. لنزهای قدیمی در بعضی از دوربین‌ها برای اتصال از سیستم رزوه استفاده می‌کردند که اتصال و خروج لنز را مشکل می‌کرد و امروزه منسوخ شده است.
در قسمت نشیمنگاه لنزهای قدیمی اهرمی برای اتصال کنترل‌های روی بدنه با دیافراگم لنز وجود دارد که از آن طریق با تنظیم دیافراگم روی دوربین، روزنه‌ٔ لنز تنظیم می‌شود. اما لنزهای جدید اکثرا فاقد چنین اهرمی هستند
و فرآیند تنظیم دیافراگم به صورت الکترونیکی به لنز منتقل شده و توسط مکانیزم الکتریکی درون خود لنز دیافراگم تغییر می‌کند. امکان استفاده از این لنزها به عنوان لنز معکوس وجود ندارد، چون تغییر دیافراگم بدون فرمان بدنه ممکن نیست.
در لنزهای قدیمی که دارای موتور فوکوس داخلی نبودند اهرمی نیز برای اتصال به موتور فوکوس بدنهٔ دوربین وجود داشت که در لنزهای امروزی دیده نمی‌شود. لنزهای امروزی فرمان فوکوس را نیز به صورت الکترونیکی دریافت و توسط موتور فوکوس داخلی لنز فوکوس صورت می‌گیرد و نیازی به موتور بیرونی ندارند.
در قسمت نشیمنگاه اتصالاتی الکتریکی دیده می‌شود که هنگام بسته شدن روی بدنهٔ دوربین با اتصالات متناظر روی بدنه تماس پیدا می‌کنند و فرامین مختلف را از دوربین به لنز و اطلاعات لازم را از لنز به دوربین منتقل می‌کنند.
(شکل قسمت قبل) هنگام باز کردن و جابجایی یا بستن لنز باید مراقبت خاصی از این اتصالات به عمل آید و از آسیب دیدن آنها جلوگیری به عمل آید.
ضمنا ممکن است در بعضی مواقع روی لنزهای خاصی بعد از بستن لنز این اتصالات به خوبی با دوربین تماس حاصل نکنند و خطای لنز در دوربین مشاهده شود. در چنین مواقعی با باز کردن لنز و بررسی اتصالات و در صورت نیاز تمیز کردن آنها مشکل برطرف می‌شود.
متاسفانه برندهای مختلف هر یک نشیمنگاه‌ها و اتصالات خاصی برای خودشان طراحی کرده‌اند و اندازه‌ی دهانه‌ٔ اتصال لنزها، مکانیزم اتصال لنزها به بدنه، آرایش و مکان اتصالات الکتریکی و نوع فرامین و داده‌های انتقالی در برندهای مختلف با هم سازگار نیستند.
بنابر این امکان استفاده از لنز برندهای مختلف روی دوربین‌های برند دیگر وجود ندارد. بعضا مبدل‌های واسطی برای لنزها ساخته شده که امکان استفاده از لنزهای یک برند روی برند دیگر را فراهم می‌کند. اما معمولا این مبدل‌ها نمی‌توانند تمام امکانات لنز را استفاده کنند، فاصله کانونی را اندکی تغییر می‌دهند، با دورتر کردن لنز از سنسور باعث ایجاد تاریکی در گوشه‌های تصویر می‌شوند و در استحکام اتصال لنز به بدنه مشکلاتی ایجاد می‌کنند.
به همین دلایل استفاده از این مبدل‌ها رایج نیست. سازندگان لنز عمومی مانند سیگما، تامرون و. . . که برای برندهای مختلف لنز می‌سازند معمولا لنزهای خود را با نشیمنگاه‌های لازم برای برندهای مختلف تولید می‌کنند. بنابر این برای انتخاب و خرید یک لنز از این برندها باید به نوع نشیمنگاه متناسب با دوربین خود دقت کنید.
